07 Pijler 4: Circulaire economie

Doelstelling(en):

In het Programma duurzaamheid gemeente Tynaarlo 2020-2030 zijn onderstaande doelstellingen geformuleerd voor deze pijler. 

• In 2030 is bij de gemeente Tynaarlo in 8 projecten ervaring opgedaan in het circulair inkopen van producten en/of materialen.
• In 2050 is geen sprake meer van verspilling van grondstoffen.

Circulaire projecten

• Sloop en bouw Sporthal de Zwet is gestart en loopt door in 2026;
• Sloop Bladergroenschool wordt voorbereid;
• Gymzaal de Gouden Regenlaan is gesloopt en opnieuw gebouwd;
• Sporthallen de Marsch is circulair gesloopt;
• School de Kooi is circulair gesloopt ;
• Gymzaal De Kooi is circulair gesloopt; 
• ’t Punthoes is circulair gesloopt.

Restafval en afvalscheiding

• Het streven van de gemeente Tynaarlo is om de hoeveelheid huishoudelijk restafval per inwoner te verlagen en het scheidingspercentage te verhogen. 
• Figuur 15 toont de ontwikkeling van de hoeveelheid huishoudelijk restafval per inwoner in de periode 2016 t/m 2024. Figuur 16 toont het scheidingspercentage in deze periode. 
• Uit de grafieken blijkt dat de totale hoeveelheid huishoudelijk restafval is afgenomen sinds 2016 en dat het scheidingspercentage is toegenomen in dezelfde periode. In 2024  werd er gemiddeld 117 kg restafval geproduceerd per inwoner. Dit ligt onder het Nederlands gemiddelde (177 kg/inwoner), maar ook onder het gemiddelde van gebieden horend bij dezelfde stedelijkheidsklasse als Tynaarlo (weinig stedelijk, 125 kg/inwoner). In 2024 bedroeg het scheidingspercentage in Tynaarlo 75%.
• Opvallend is dat tussen 2023 en 2024 de totale hoeveelheid restafval per inwoner licht is gestegen en dat het scheidingspercentage licht is gedaald. Wat hier de oorzaak van is, is niet bekend.

• Sloop en nieuwbouw gymzaal Gouden Regenlaan: Dit project betreft de bouw van een gymzaal aan de Gouden Regenlaan in Zuidlaren. Het nieuwe gebouw is in mei 2025 geopend en past volledig binnen de visie van de gemeente: circulair, gasloos, energieneutraal, onderhoudsarm en weer goed voor de komende 30 jaar. Van het vrijkomende sloopmateriaal was 99,96% herbruikbaar. 35% is ter plekke in de nieuwbouw gebruikt. Er is dus slechts 0,04% afval overgebleven. De gymzaal is onderdeel van het project om alle scholen en sporthallen in de gemeente te vernieuwen. 
• Sloop en nieuwbouw De Zwet: Dit project betreft de sloop en nieuwbouw van sporthal De Zwet in Zuidlaren en is in 2025 gestart. In het ontwerp is de grootste circulaire winst dat de oude hal wordt hergebruikt. Alle vrijkomende materialen die niet ter plekke hergebruikt worden gaan naar de Stadsmijn-Achterhoek, dit is een marktplaats voor tweedehands bouwmaterialen. De nieuwbouw zal in 2026 doorlopen.
• Circulair slopen voormalige Bladergroenschool: In 2024 zou de locatie van voormalige Bladergroenschool vrij van gebruik zijn door het COA. De locatie is in 2025 vrijgekomen en wordt gesloopt en vervolgens herontwikkeld voor woningbouw. 
• Circulair bouwen: In 2026 gaan we sloop en nieuwbouw werkzaamheden voorbereiden, het thema circulariteit (in sloop en bouw) is voor dergelijke projecten geïntegreerd in onze werkwijze. Concreet verwachten we dat we aan de slag kunnen met:
  - De voorbereiding voor de sloop van het oude deel van het voormalige Harens Lyceum en de nieuwbouw van een gymzaal op die locatie.
  - De voorbereiding voor de renovatie van het gemeentehuis, afhankelijk van besluitvorming;
  - De voorbereiding voor de werkzaamheden voor cultuurhuizen. De planning en fasering volgt na besluitvorming.
• Hergebruik puin: Bij verschillende werkzaamheden in de gemeente, denk aan rioolrenovatie, herinrichting woongebieden, herstraten, nieuwbouw etc. komt puin vrij. Het gaat bijvoorbeeld om stenen, putten, kolken stoepranden. Dit wordt verzameld in de TOP (Tijdelijke Opslag Plaats) op de gemeentewerf in Tynaarlo. Één keer per jaar komt er een breekinstallatie langs die het puin breekt, zodat dit puin weer gebruikt kan worden als funderingsmateriaal onder wegen.
• Hergebruik grond: Bij het afnemen van bermen, plantvakken legen of andere groenwerkzaamheden komt grond vrij waar takken en stenen in zitten. Dit wordt eveneens verzameld in de TOP (Tijdelijke Opslag Plaats) op de gemeentewerf in Tynaarlo en hier wordt de grond opgebulkt tot 2.000 ton. Daarna wordt de grond gezeefd en gekeurd. Na keuring kan de grond weer in de hele gemeente worden toegepast in bermen of plantvakken.
• Campagne grondstoffen ‘Geef het door!’: We stimuleren inwoners op een andere manier met afval om te gaan door de voorlichtingscampagne “Drenthe geeft door”. De campagne is gericht op het voorkomen van afval, bijvoorbeeld door producten te delen of weg te geven in plaats van weg te gooien en door te stimuleren dat afval op de juiste manier wordt aangeboden. De campagne wordt door alle Drentse gemeenten ondersteund.
• Onderzoek kringloopwinkels: In 2025 is een onderzoek gestart of en op welke wijze kringloopinitiatieven, waaronder het repareren van goederen, door de gemeente kunnen worden ondersteund. Dit onderzoek wordt afgerond in 2026. 
• Betere inzamelvoorzieningen: De verzamelcontainers voor glas, oud papier en textiel zijn in 2025 vernieuwd. Glas, textiel en oud papier kan aangeboden worden in verzamelcontainers. Groenafval in de groene container aan huis. Uit het restafval dat door de inwoners wordt aangeboden in de grijze containers aan huis worden op de verwerkingslocatie, door middel van een scheidingsinstallatie, de bruikbare materialen gehaald. Bij de milieustraat in Tynaarlo staan containers waar verschillende soorten afval kunnen worden aangeboden, waarna ze als grondstoffen worden hergebruikt.
• Inzameling luiers: De ontwikkeling van gescheiden huisvuilinzameling van luiers wordt gevolgd. Als er goede recyclingmogelijkheden zijn, wordt daarover een definitieve afweging gemaakt. Het is de bedoeling dat in 2026 de UPV (uitgebreide productenverantwoordelijkheid) luiers in werking treedt. 
• Verkenning circulair ambachtscentrum: Drenthe breed wordt binnen de Markerein een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden voor circulaire ambachtscentra in de provincie. Een circulair ambachtscentrum is een soort milieustraat plus, waar afval bewerkt kan worden. Uit de eerste analyses blijkt dat het opzetten van een ambachtscentrum in iedere gemeente vanwege de hoge kosten niet haalbaar is. Kansrijker is het versterken van al bestaande netwerken rond afval en grondstoffen, zoals Repaircafés, ruilbeurzen en kringloopactiviteiten.
• Ondersteunen lokale initiatieven: De loopgroep Drentse Aa organiseert bijvoorbeeld activiteiten waarbij ze hardlopen combineren met afval opruimen. De verschillende dorpsverenigingen organiseren ook jaarlijks verschillende acties voor het opruimen van zwerfafval. De gemeente faciliteert dergelijke initiatieven door materiaal beschikbaar te stellen.